एउटा रूखको आत्मकथा ( Story of a tree )

ऐया नि आम्मै ! के साह्रो ढाड दुखेको ।नदुखोस् पनि कसरी ? यसरी एकै ठाउँमा ठिङ्ग उभिराखेको पनि सय वर्ष नाघिसकेछ । अझै चिन्नुभएन ? म रूख हुँ क्या ।मेरो नाम वर हो ।आ… छोडौँ ।यो मान्छे जातीले मलाई चिन्लान्, मेरो वास्ता गर्लान् भनेर आश पनि कति गर्नु ?

मान्छे लगायतका प्राणीहरूले फालेको CO₂ निलेर हामी मरीमरी Oxygen छोड्छौँ तर तिनीहरू हाम्लाई गन्दै गन्दैनन् ।अझ Boring Lecture मा बसिरहँदा तिनीहरू आफैँ अल्छी मानेर हाइ काढ्छन् अनि दोष चैँ हाम्लाई दिन्छन् – Oxygen फालेन भनेर । 

खासमा मान्छेहरूसँग मेरो विशेष नाता छ ।कतिजना युवतीहरूले आफ्नो चिना हेराएर मसँग बिहे पनि गरेका छन् ।ति युवतीहरू मलाई बेला-बेला भेट्न आउँछन् अनि कलशको पानीले मलाई छम्किएर जान्छन् ।

अरे बाबा ! मलाई पानी किन छम्कनु पर्यो ? म त होसमै छु त ।बरू तिमी होसमा छैनौ होला, तिमी मेरो वरिपरी ठूल्ठूला रूखहरू रोप, तिनीहरूलाई लगातार पानी छम्क अनि त्यसपछि हामी ठूल्ठूला रूखहरू मिलेरैै वरिपरी वर्षा  पारिदिउँला नि हुन्न ?

पहिला पहिला हाम्रो छहारी मुनी ऋषिमुनी आउँथे तपस्या गरेर जान्थे तर अहिले त कति साह्रो हेपेका के ! बल्ल कोही आयो होला भनेर यस्सो हेर्यो, एउटा कुकुर आउँछ, खुट्टा तेर्साउँछ अनि तुरुक्क पारेर जान्छ ।

अब पहिला पो त हाम्रो टाउकोमाथि चरो आएर बस्थे त ।अहिले पनि चरो नै आउँछ तर एकदमै भयानक चरो – बन्चरो , सँगसँगै बन्चरो बोकिरहेका चारपाँचजना नकचरो हुन्छन् अनि हामी रूखहरू चैँ केही गर्न नसक्ने बिचरो हुन्छौँ ।

मैले त अझै पनि बेला बेला मेरा हाँगामा बसेको कोइलीको गीत सुन्न पाइराखेको छु तर मेरा साथीहरूको दुर्भाग्य हेर्नुहोस् न ! दाउरा बनेर आगोमा जलेर कोइली हैन कोइलाको गीत सुन्न बाध्य छन् ।

हामीले कति अप्ठ्यारा समस्याहरूको सामना गर्नुपर्छ ।अब बेलाबेला यस्सो ढाड तिर चिलायो भने कन्याउन सम्म सकिँदैन ।मलाई त ल ठीकै छ बिचरो त्यो चिलाउनेको रूखको के हालत हुँदो हो ? बिचरा त्यो सिस्नु बोटले ढाडमा कन्याउन खोज्दा केहीगरी आँफैलाई छोयो भने कति पोल्छ होला ।

कोहीकोही मान्छे यस्ता फटाहा छन् , पछाडिबाट प्याट्ट हिर्काएर भाग्छन्, अब त्यो को हो ? किन हिर्काएर गएको हो ? केही थाहा पाइदैँन ।बरू सूर्यमुखी भाइलाई अलि सजिलो छ, जताजता सूर्य हुन्छ, त्यता त्यता टाउको फर्काउन त मिल्छ कमसेकम ।

मानिसहरू हामीलाई पूजा पनि गर्दा रहेछन् , पूजा गरेर आशिष पनि माग्छन् तर तिनीहरूलाई अब कसले भनोस् – " आफू त वरको रूख, कसले देला महादेव ? "

हरियो वन नेपालको धनलाई अब हरियो वन कालोधन भन्ने बेला भइसक्यो किनभने रक्तचन्दन लगायतका हाम्रा भाइहरूको तस्करी गरेर कमाउने थुप्रै छन् ।

अस्ति एकदिन मेरो अगाडिको चौरमा एउटा सानो बाबु साइकल चलाउँदै थियो, अचानक टायरको हावा खुस्केछ अनि रूदैँरूदैँ साइकल डोराउँदै गयो ।मान्छेहरूलाई म के भन्न चाहन्छु भने एउटा साइकल बिग्रदा त तपाईँको बच्चाहरू रून्छन् भने मलाई काटेर लग्दा त पूरा कार्बन साइकल र वाटर साइकल नै डामाडोल हुन्छ, त्यसपछि कसकसको हावा खुस्किन्छ भन्ने कुरा त भनिराख्नु नपर्ला ।

आज मेरो अन्तिम दिन हो ।सायद मानिसहरूले एउटा रूख काट्दै गर्दा अर्को दुई-तीनवटा रूख रोप्ने गरेको भए, सामुदायिक वन विकास कार्यक्रम सही रूपमा कार्यान्वयन गरी हामीबाटै काठ तथा गैरकाठ वस्तुहरू उपभोग गर्दै आयआर्जन गर्न सकेको भएँ म अझैँ सयौँ वर्ष खुशी-खुशी बाँच्थे होला, धर्ती कति खुशी हुन्थिन होला, मेरो वरिपरी जङ्गली जनावर रमाउँदै बुर्कुसी मारिरहेका हुन्थे होला ।

तर केही छैन भोली दुईचार जना आएर मलाई काटेर लान्छन् रे, अनि म पनि मेरो छोरो दराज, बुहारी टेबल, नातीकेटो पेन्सिल, भान्जाबाबु कागज अनि भतिज खाटहरूसँग भेट्न पाउनेछु अनि तिनीहरूसँगै बसेर गीत गाउनेछु :

" आज हाम्रो भेट भाको दिन ।

नचिनेझैँ गर्दै छौ किन ?

नगर दोमन ।

आफ्नै बा बिर्सियौ भन्दै नभन ।"

https://www.youtube.com/watch?v=lmjsADQu1NQ

The tree shown in the picture, believed to be the Largest Tree of Asia, also called "Ajanga ko Bar ko Rukh " aged 350 years is located in Lapchetar, Dhankuta, Nepal